Lupine

In Gelderland zet boer André Jurrius geen bloemen op tafel, maar een tafel in een veld met bloemen. Bloemen van lupine, om precies te zijn. Hij is één van de vijftien biologische eiwitboeren in Nederland die dit gewas verbouwt en zet zich met zijn platform Lekker Lupine in om de bijzondere bonen op ieders bord te krijgen. “In Spanje is lupine al veel bekender, daar eten ze de bonen als snack. Met wat zout en citroensap erover en wat prikkers erbij.” De boer wijst naar een bakje geoogste bonen die gekookt op tafel staan. “Lekker met een biertje bij de tapas.” 

 

Een hoogwaardige eiwitbron

“Laatst liepen er hier twee van die opgepompte sporttypes langs”, vertelt André. “Hoorde ik de ene helemaal opgewonden tegen de ander zeggen: “Lupine joh, dat heeft een superhoog eiwitgehalte!” Naast veel voedingsvezels en weinig koolhydraten zit er ruim 36 procent eiwit in de droge boon, dat is bijna twee keer zoveel als in de meeste gewone bonen. Alleen sojabonen bevatten ongeveer evenveel. André: “Maar die komen vaak uit het Amazonegebied waar er bossen voor zijn gekapt. Dan kun je beter lokale lupine eten, die  met hun wit-paarse bloemetjes een goede afwisseling zijn tussen de vele gele maisvelden hier in het Oosten van Nederland.” 

Voedzame zaden voor een duurzame toekomst

André: “Sinds Bartje zei: “Ik bid niet voor brune bonen”, raakten peulvruchten in Nederland uit de populariteit. Daarbovenop werd er in 1992 een handelsverdrag gesloten in Europa, waardoor de peulvruchtenteelt in Europa stopte en veel van de teelt naar Amerika verplaatst werd.” Zonde, want naast goed voor de biodiversiteit is lupine een geweldig gewas voor de bodem. Martine Brunsting, die ook op de biodynamische boerderij werkt, trekt een plant uit de grond en wijst naar roze stikstofbolletjes aan de wortel. “Lupine heeft een soort stikstoffabriekje in de wortels. Daardoor hoeven we de plant zelf én het gewas erna niet te bemesten.” 

 

 Er zijn een paar honderd lupinesoorten, maar alleen de zoete lupine is eetbaar. Deze is er in witte, blauwe en gele varianten. 

 

Rammelaars op het veld

Eetbare zoete witte lupine (de variant die in Nederland het meest wordt geteeld) ziet er anders uit dan de wilde variant, die je tegenkomt als je op lupine googled. Geen grote, fallusachtige bloemen, maar kleine, lieflijke bloemetjes op tafelhoogte, die halverwege juni bloeien. “Overal waar bloemen zitten, komen peultjes”, legt André uit. Eind augustus, begin september klinkt het alsof er hier honderden rammelaars op het veld staan. “Aan het geluid van de droge boon in de peul kunnen we horen of het tijd is om te oogsten.” André maakt een gedroogde peul open, eruit komt een kleine ronde platte witte boon ter grootte van een dubbeltje. 

 

Plantaardig en lokaal

In Duitsland is de boon al veel bekender dan in Nederland. “Daar maken ze er pasta, ontbijtpap, olie en zelfs koffie van”, vertelt André enthousiast. Martine, die naast parttime medewerker op de boerderij ook een cateringbedrijf heeft genaamd ‘De Wilde Keuken’, vertelt: “Ik kende lupine niet, voordat ik hier ging werken.” Dat is nu wel anders. André lacht: “Ik sprak haar vriend Niels gisteren, die vertelde dat hij wel twintig potjes naar de glasbak had gebracht.” Martine lacht mee. “Ik eet zelf veganistisch, het is vaak lastig om aan lokale eiwitten te komen. Bonen in pot komen vaak uit China en Oost-Europa.” 

 

Een geweldige vleesvervanger

Rauwe lupine moet je eerst 24 uur weken en dan ruim 1,5 uur koken. Gelukkig is het in de bio-winkel gewoon in pot verkrijgbaar. “Daarmee maak je binnen vijf minuten een heerlijke spread. Je kunt het in bijna elk gerecht verwerken, van salade en soep tot paella”, vertelt Martine terwijl ze een broodje met heerlijk smeuïge, romige hummus smeert. De smaak is heerlijk, iets nootachtig en licht bitter. In tegenstelling tot veel andere bonen behoud lupine na het koken nog een bite. Martine: “Als je het bijvoorbeeld in de keukenmachine grover hakt en er gehaktkruiden doorheen doet, heb je een perfecte vleesvervanger met ragout-achtige bite.” Zelfs het sap hoeft niet de gootsteen in. “Daarvan kun je vegan mayonaise maken.” 

Lupine is in pot te koop bij EkoPlaza en Odin. Kijk voor meer informatie over lupine op www.lekkerlupine.nl. 

*Dit Lekker lokaal column verscheen eerder in Foodies magazine.